7 czerwca w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie odbył się piąty dzień kongresu Polska Wielki Projekt 2014. Ostatnia debata tego dnia poświęcona była trzem książkom poświęconym kształtowaniu się III RP. Zapraszamy do przeczytania relacji oraz do obejrzenia zdjęć w galerii kongresowej. Pełne nagranie debat dostępne jest na kanale Instytutu na Popler TV.
Po 4 czerwca 1989 r. – czy mogło być inaczej?
Dyskusja o trzech książkach poświęconych kształtowaniu się III RP
prof. Antoni Kamiński – autor książki Dezercja elit
Czesław Bielecki – autor książki Jest alternatywa
Igor Janke – autor książki Twierdza. Solidarność Walcząca. Podziemna armia
Prowadzenie: Piotr Zaremba (W Sieci)
Trzej wybitni intelektualiści opowiadali o problemach, które poruszyli w swoich najnowszych publikacjach. Rozważali też sytuację, która miała miejsce po obradach okrągłego stołu.
Prof. Antoni Kamiński powiedział, że to co charakteryzuje Polskę, to niezdolność do tworzenia w kluczowych momentach strategii rozwoju oraz instytucjonalizacja nieodpowiedzialności. Brak jest strategii i nie wiadomo, kto za to ponosi odpowiedzialność. Polska przeoczyła moment konstytucyjny, kiedy można najsprawniej stworzyć instytucje państwowe, służące do rozliczania urzędników z ich działalności. Dziś ich brak i dotkliwie to odczuwamy. Profesor przytoczył myśl Machiavellego, według której źle zaprojektowany system państwa można zreformować dopiero kiedy przychodzi kryzys, ale wtedy może być już za późno.
Czesław Bielecki mówił o swojej książce „Jest Alternatywa”, która traktuje o rzeczach, które Polacy mogli zrobić w ciągu ostatnich 25 lat przemian, ale je zaniedbali. Mimo, że odnieśliśmy jedno z najbardziej spektakularnych zwycięstw w historii i dokonaliśmy rzeczy, które nikomu innemu się nie udały, wiele brakuje abyśmy okrzepli jako społeczeństwo. Polska administracja publiczna, sądownictwo, obrona narodowa nie gwarantują nam miejsca w Europie, do jakiego aspirujemy. Nasza wolność i niepodległość są wciąż bardzo delikatne. Bielecki wskazał liczne luki, które prowadzą do marnotrawienia kapitału ludzkiego i intelektualnego.
Swoją książkę Igor Janke poświęcił Solidarności Walczącej – instytucji odpowiedzialnej za ponad połowę podziemnych wydawnictw w Polsce. Założona została przez inteligencję naukową środowiska Politechniki Wrocławskiej. Walczyli o odzyskanie niepodległości – postawili sobie bardzo jasny cel i bardzo skutecznie do niego dążyli. Solidarność Walcząca jako jedyna organizacja podziemna miała własny kontrwywiad. Jej działacze doskonale orientowali się w jaki sposób są inwigilowani. Byli gotowi stawiać czynny opór władzom. Podejmowali działania niezwykle ryzykowne. Nie dawali się zastraszyć, a wręcz wysyłali władzom jasne sygnały, jakie będą konsekwencje gdy komuś z nich stanie się krzywda. Mimo ofert, Solidarność Walcząca nie przystąpiła do obrad okrągłego stołu.
